W listopadzie 2023 roku obchodzimy 5-lecie istnienia Katedry Patologii i Rehabilitacji Mowy!
2018 - 2023

Katedra Patologii i Rehabilitacji Mowy w składzie: dr hab. Ewa M. Skorek, prof. UZ (kierownik), dr Katarzyna Kochan oraz dr Grzegorz Hryniewicz (Pan Grzegorz Hryniewicz od początku istnienia jednostki do końca września 2023 r.) powstała w listopadzie 2018 roku - początkowo w strukturze Wydziału Lekarskiego i Nauk o Zdrowiu, a po reorganizacji - w Collegium Medicum w strukturze Instytutu Nauk o Zdrowiu. W Katedrze z dniem 01 października 2022 roku powołano Pracownię diagnozy i terapii logopedycznej.

Pracownicy Katedry w dniu 23.09.2022 - od lewej: dr Katarzyna Kochan; dr Grzegorz Hryniewicz; dr hab. Ewa M. Skorek, prof. UZ (fot. Dariusz Biczyński)

Działania Katedry wpisują się w strategię rozwoju Uniwersytetu Zielonogórskiego. Jej pracownicy realizują zadania związane z doskonaleniem kształcenia akademickiego, prowadzeniem badań naukowych, popularyzacją nauki i wymianą doświadczeń oraz współpracą ze środowiskiem.

Kształcenie akademickie

Pracownicy Katedry uczestniczą w procesie kształcenia akademickiego studentów Collegium Medicum oraz innych wydziałów Uczelni prowadząc zajęcia zgodnie ze swoimi kompetencjami i zainteresowaniami badawczymi. Jednocześnie prowadzą studia podyplomowe, do których opracowali autorskie programy. W latach 2018-2023 w zakresie logopedii ogólnej i klinicznej zakończono trzy edycje studiów podyplomowych, w zakresie logopedii - jedną, a druga została rozpoczęta; w zakresie neurologopedii - zrealizowano jedną edycję.

Ponadto, pracownicy Katedry w roku ak. 2021/2022 i 2022/2023 zorganizowali 11 bezpłatnych 5-cio lub 10-godzinnych szkoleń w formie warsztatowej dla logopedów chcących doskonalić swój warsztat pracy w łącznej liczbie 80 godzin.Tematy szkoleń/warsztatów: Nauka mowy zastępczej u pacjentów onkologicznych (13.05.2023); Zdrowy oddech i głos, cz. II – techniki doskonalące fonację (18.03.2023); Zdrowy oddech i głos, cz. I – techniki doskonalące oddychanie (18.03.2023); Alternatywne metody wspomagania rozwoju mowy dziecka (18.0.2023); Elementy integracji sensorycznej w terapii logopedycznej (18.02.2023); Uniwersalne ćwiczenia logopedyczne dla pacjentów w każdym wieku (26.11.2022); Utensylia logopedyczne – warsztat pracy logopedy (26.11.2022); Nowe techniki wspierające neurorehabilitację osób dorosłych z zaburzeniami komunikacyjnymi (09.07.2022); Śladami homonculusa – motoryka precyzyjna w terapii logopedycznej (19.06.2022); Odruchy niezintegrowane a rozwój mowy dziecka (18.06.2022); Wybrane techniki stymulacji traktu ustno-twarzowego - elementy mioterapii i masażu logopedycznego (04.06.2022). W sumie w szkoleniach wzięło udział 239 osób.

W maju 2022 roku Pracownicy KPiRM wyszli z inicjatywą uruchomienia w uczelni studiów na kierunku logopedia. Kompleksowo opracowali program dla studiów I i II stopnia (oraz jednolitych studiów magisterskich) i uwzględniając dorobek innej jednostki w zakresie logopedii oraz szanując potencjał dydaktyczny i badawczy jej Pracowników złożyli propozycję wspólnego prowadzenia w Uczelni studiów na kierunku logopedia. Losy inicjatywy przybrały niekorzystny dla Katedry obrót i w tej chwili jej Pracownicy - nie ze swej woli - nie partycypują w pracach nad powołaniem nowego kierunku. 

Konferencje i seminaria

Poza wydarzeniami jednorazowymi organizujemy cyklicznie obchody z okazji m.in. Światowego Dnia Głosu, z okazji Dnia Świadomości Jąkania, Międzynarodowego Dnia Głuchych i Języka Migowego, dni osób z różnymi niepełnosprawnościami oraz poświęcone profilaktyce logopedycznej Morbum evitare quam curre facilius est!

W ciągu pięciu lat istnienia zorganizowalśmy i współorganizowaliśmy jedenaście konferencji oraz jedno seminarium naukowe, w tym: Jąkanie w perspektywie biograficznej (21.10.2023); Profilaktyka w logopedii – wyzwania XXI wieku (17.06.2023); O głosie i bezgłosie (17.04.2023); Oni są wśród nas (03.04.2023); Weź mnie doceń a nie oceń – codzienność osób z zespołem Downa (20.03.2023); Miejsce logopedy w edukacji włączającej z cyklu Terapia, Wspomaganie, Wsparcie – różne drogi, jeden cel (04.03.2023, współorganizacja); Niepełnosprawność w Polsce – teoria i praktyka (05.12.2022); Autyzm - (nie)inkuzyjne wyzwanie XXI wieku (31.03.2022); Interdyscyplinarność i holistyczne podejście do pacjenta (23.03.2019; współorganizacja); z okazji Dnia Walki z Dyskryminacją Osób Niepełnosprawnych (07.05.2019); Niepełnosprawność w kontekście interdyscyplinarnym (04-05.12.2018); Cisza nie musi być głucha (06.11.2018).

Badania naukowe

Badania naukowe prowadzone przez pracowników w czasie pięciu lat istnienia Katedry (2018-2023) zaowocowały wydaniem jednej monografii (Ewa M. Skorek: Profilaktyka w logopedii - wybrane zagadnienia, 2013). Zrealizowano także badania dotyczące zawodowych uwarunkowań dysfonii u nauczycieli zakończone pomyślną obroną pracy doktorskiej (2022, Grzegorz Hryniewicz) - promotorem przewodu doktorskiego była dr hab. Ewa M. Skorek, prof. UZ.

W Katedrze intensywnie pracujemy nad wieloma zagadnieniami, takimi jak: optymalizacja procesu diagnostyczno-terapeutycznego w zaburzeniach mowy; profilaktyka i promocja zdrowia w logopedii; uwarunkowania zaburzeń mowy; subiektywne poczucia jakości życia dzieci i osób dorosłych z zaburzeniami mowy; biografie sławnych ludzi z zaburzeniami mowy (w tym: jąkających się i z dysleksją); kształcenie logopedów; dydaktyka logopedii; metodologia naukowych badań logopedycznych; uniwersalne projektowanie w logopedii; wspomagające i alternatywne metody komunikacji; język migowy; edukacja domowa.

W czerwcu 2023 roku w ramach badań podstawowych OPUS został złożony projekt pt. Wpływ przezczaszkowej stymulacji prądem stałym (tDCS) na dynamikę zaburzeń nazywania w afazji poudarowej na tle interdyscyplinarnej neurorehabilitacji (kierownik: dr hab. Ewa Skorek, prof. UZ).

Popularyzacja nauki, wymiana doświadczeń i współpraca ze środowiskiem

W latach 2018-2023 Katedra współpracowała z różnymi instytucjami o zasięgu lokalnym i krajowym, w tym m.in. z Polskim Związkiem Logopedów, Ośrodkiem Doskonalenia Nauczycieli w Zielonej Górze, Urządem Miasta Zielona Góra, Okręgową Izbą Lekarską w Zielonej Górze oraz kilkoma stowarzyszeniami. Dotychczasowa współpraca oraz jej kontynuacja ma na celu wzbogacenie oferty edukacyjnej, doskonalenie procedury diagnostyczno-terapeutycznej, rehabilitacyjnej i profilaktyki zaburzeń mowy, wymianę doświadczeń i popularyzację nauki.

Wśrodowisku lokalnym zainicjowaliśmy działania o charakterze masowym promując Uczelnię oraz popularyzując wśród mieszkańców Zielonej Góry wiedzę na temat barier fizycznych i mentalnych. Byliśmy pomysłowadwcami hapeeningu z okazji Światowego Dnia Zespołu Downa pt. Najdłuższy łańcuch kolorowych skarpetek (21.03.2023) oraz włączyliśmy się w obchody jubileuszu 800-lecia powstania Zielonej Góry i 700-lecia uzyskania praw miejskich mobilizując rzesze mieszkańców Zielonej Góry do ustanowienia rekordu Polski w sztafecie migania (Roz-migaj się w Zielonej Górze, 23.09.2022). Propagowaliśmy w ten sposób ideę dostępności otoczenia zewnętrznego i wewnętrznego dla osób ze szczególnymi potrzebami, w tym z zaburzoną zdolnością komunikacyjną.

Bardzo dziękujemy wszystkim instytucjom zewnętrznym, jednostkom Uczelni i osobom indywidualnym, które w minionym pięcioleciu przyjęły zaproszenie pracowników Katedry do współpracy w działaniach na rzecz rozwoju i popularyzacji logopedii. Gorąco zachęcamy do jej kontynuacji w następnym pięcioleciu (i oczywiście dłużej!). Zapraszamy także tych, którzy chcieliby podjąć taką współpracę we wszystkich lub tylko wybranym zakresie - wspólnie możemy więcej!!!